Yn dilyn sawl trychineb lofaol yn ystod y 19eg ganrif, daeth galwadau i sefydlu Gwasanaeth Achub y Glowyr.
Erbyn 1913 roedd 10 o Orsafoedd Achub Glofeydd ym maes glo’r de.
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/Panel-11-Image-2-DNCB-14-4-159-5-22-e1588066290237.jpg)
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/Panel-11-Image-2-DNCB-14-4-159-5-22-e1588066290237.jpg)
Roedd yr achubwyr yn lowyr a oedd wedi eu hyfforddi yn arbennig. Roedden nhw’n adnabod y glofeydd ac yn gyfarwydd â gweithio dan ddaear.
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/DNCB-15-10-3.jpg)
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/DNCB-15-10-3.jpg)
Roedden nhw wedi eu hyfforddi i ddefnyddio cyfarpar anadlu ac offer achub arbenigol ac i roi cymorth cyntaf.
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/DNCB-14-4-90-4.jpg)
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/DNCB-14-4-90-4.jpg)
Roedden nhw’n hyfforddi timau achub ym mhob glofa. Mae cofnodion Gorsaf Achub Dinas yn nodi …y dylai fod gan bob glofa dîm o bump o ddynion o leiaf. Byddent yn derbyn hyfforddiant fel tîm a phe deuai’r alwad argyfwng byddent yn gyfarwydd â’i gilydd.
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/Panel-11-Image-4-DNCB-14-4-155-027-e1588066704915.jpg)
![](https://glamarchives.gov.uk/wp-content/uploads/2020/04/Panel-11-Image-4-DNCB-14-4-155-027-e1588066704915.jpg)
Roedd y gwaith yn gorfforol a meddyliol heriol. Ystyriwyd yr Achubwyr hyn fel elite y diwydiant glo.