Ar 21 Hydref 1966, lladdwyd 144, 116 ohonyn nhw’n blant pan ddymchwelodd tip o wastraff glo ar bentref Aberfan.
Ar 26 hydref 1966, penododd Ysgrifennydd Gwladol Cymru Dribiwnlys i ymchwilio i achosion ac amgylchiadau y drychineb yn Aberfan. Daeth y Tribiwnlys i’r casgliad fod “y bai am y drychineb ar ysgwyddau’r Bwrdd Glo Cenedlaethol”.
Mae casgliad y Bwrdd Glo yn cynnwys traws ysgrifau o’r 76 diwrnod y bu’r Tribiwnlys wrthi, datganiadau tystion a chopïau i dystiolaeth a roddwyd ger bron y tribiwnlys fel adroddiadau tywydd, gohebiaeth a chynlluniau.
Ar argymhelliad y tribiwnlys, crynhowyd gwybodaeth am holl dipiau gwastraff yr NCB am y tro cyntaf. Mae papurau yn y casgliad yn dangos gwaith pwyllgor diogelwch y tip.